Puur anders Miranda van Dijk

‘Oh, hier ben je’‘Ja, hier ben ik ja’, zeg ik geïrriteerd, ‘Je kunt me beter uitleggen waar jij was. Ik bleef maar roepen, maar je antwoordde niet. En moet je nou zien hoe ik eruit zie’. Ze keek naar de krassen op mijn gezicht, mijn bebloede arm en de laars die vast was blijven zitten in de modder. Ze perste haar lippen op elkaar om een glimlach te onderdrukken. Ik zag de pretlichtjes in haar ogen en het maakte me razend.‘Het interesseert je echt niets hè dat ik ongerust ben dat jij hier ronddwaalt! Je sleurt me mee naar van alles en nog wat, maar ik ben er klaar mee. Ik heb genoeg van je. Van je wilde spelletjes in het bos. Je rare verhalen over planten, over gidsen, over rare wezens… Je verzint het! Je verzint het gewoon!‘  Haar mondhoeken zakken naar beneden. Ze veegt ruw het opkomende vocht uit haar ogen.‘Om wie ben je nou ongerust?' schreeuwt ze, 'om mij die de weg weet of om jezelf die volgepropt met angst en gepieker niet eens doorheeft dat je al thuis bent. Gewoon hier.’Haar woorden blijven hangen in een woeste stilte. Haar waarheid brandt op mijn opgelopen wonden. Ik kan de pijn niet meer te verdragen. Ik kan haar niet uitstaan. Ik draai me om en stamp van haar weg. Als ik even later voor het keukenraam sta om te kijken waar ze blijft, zie ik nog net een glimp van haar witte jurkje verdwijnen in het bos.‘Verdomme.’ Mijn vuist komt hard terecht op het aanrecht. Het meisje in het bos. Ik heb haar al zo vaak ontmoet. In dromen, in meditaties, als ik schrijf, tijdens de behandelingen voor mijn aanhoudende rugklachten. Altijd was ze op de vlucht of keek ze me angstig aan. Wie was ze? Voor wie rende ze weg? Ze voelde ongrijpbaar, een vorig leven ervaring, een onbekend familieverhaal, een archetype. Een verzinsel. Ja, wat was ze eigenlijk?Ik begon aan een script voor een roman. Al schrijvend probeerde ik achter haar verhaal te komen. Zo zocht ik naar inspirerende locaties waar haar verhaal zich afspeelde en werd verliefd op de natuur en rivier dichtbij huis. Ik zocht naar planten en bomen die ik wilde beschrijven, hun karakter, hun plantaardigheden en ontdekte midden in alle wetenschappelijke termen een boodschap voor mij. Ik zocht naar planttoepassingen en -rituelen uit vroeger tijden en vond antwoorden op vragen die ik niet wist dat ik ze had. Ik zocht naar de herkomst van mijn afkeer en angst voor bepaalde planten en vond de liefde. Ik zocht, ik onderzocht, ik huilde, ik ging dieper, nam zijwegen. Ik dwaalde door het bos van emoties. Ik werd geraakt door wat ik tegenkwam, vond inzichten, die ik omschreef en deelde. Door het meisje te zoeken, veranderde ik zelf. De bestseller is er nooit gekomen. Die roman met een cover van dat rennende meisje in het bos. Toch verdween ze niet uit mijn leven.Sterker nog, ik leerde haar steeds beter kennen. Waar ze eerst van me wegrende, vol angst, staat ze nu geregeld stil met grote ogen naar me te kijken. Dan praten we zonder woorden. Ik ga met haar mee het bos in, waar ze me de Lijsterbes, de braam of de bosaardbeien laat zien. Als ik in de natuur ben, voel ik dat ik bepaalde planten beter wil leren kennen. Alsof zij ze aanwijst. Altijd is er dan de twijfel. Dat alles een samengeraapt verzinsel is na alle films en boeken die ik heb gezien en gelezen. Dan voel ik me een strenge moeder die haar dochter naar beneden haalt. Je liegt, je verzint het. Maar ze blijft komen. Hoe boos ik ook op haar ben. Hoe hard ik ook tegen haar schreeuw. Hoe eigenwijs ik ook een andere kant op loop. Normaal wil zijn. Ze weet me altijd weer te vinden. Daar in de modderpoelen van het niet meer weten. Dan voel ik haar kleine handje op mijn schouder. Wringt ze haar kleine lijfje op mijn schoot, pakt ze mijn armen en slaat ze om haar heen. En wiegen we. Of huilen met diepe halen. Schreeuwen de vogels van hun takken. Of joelen als wolven. Niets wordt alles. Alles wordt samen één. We zijn één. En ik weet dat alles wat ik tot nu toe deed, alle verhalen die langskwamen, alle zoektochten, alle inzichten, alle onderzoeksmethoden die ik leerde, brachten me tot waar ik nu ben. Hier in de oneindige wildernis die ik ben.

De zon gaf al lange schaduwen over het land. Smalle kronkelige dijken na de drukte op de snelweg, nog maar het voorprogramma. Het bracht al wel de stemming erin daar op die eenzame parkeerplaats aan de rand van de Randstad. Het laatste stukje Zuid-Holland. Aan de overkant begint Noord-Brabant. Niemandsland. De rivier bepaalt hier de regels. Net als de bever.

De eerste keer dat ik de bloemen ontdekte van het Groot Hoefblad was mijn mening snel gevormd. Lelijk, grof, kaal, bruut. Ik had er geen goed woord voor over. Ik snapte wel waarom ze die grote bladeren maakte. Die bladeren vond ik echter fascinerend en ik creëerde mijn versie van het blad met een foto van een vrouw er op geprint voor mijn Sensitive Survivors project.

Waarom grijs, vroeg pas iemand aan mij. Ze had het over mijn fascinatie voor grijs in deze tijd van het jaar. Schoorvoetend gaf ik eerlijk antwoord: “uit frustratie”. De irritatie die ik voelde als ik verhalen las over winterdips, Blue Monday en de symboliek van de winter en seizoenen. Ik wilde een tegenhanger laten zien. De andere kant van alles wat ‘de anderen’ vertelden, beweerden en lieten zien en er nog succesvol mee waren ook. Daarom verzon ik tijdens een grijze, regenachtige dag The Beauty of Grey.  ‘De wereld’ moest weten dat er nog meer was dan de door de media gehypete depressieve stiltemaand.

De wind is vol en stevig, hier boven aan de dijk. Vanuit de polder lopen we met z’n drieën nog beschut tussen de bomen. Maar hier, op de dijk hebben we overzicht.

Opeens was daar het verhaal. Op papier en in mijn hoofd had ik al meerdere keren geprobeerd mijn ervaring met Riet te omschrijven, maar het lukte maar niet om het af te maken. Tot ik op een dag de laptop startte en het stroomde. Alleen toen klopten de beelden niet meer.

Aardbei, Maagdenpalm, Klaver… ze trekken mijn aandacht. Ik verzamel, schets en duik in de historie, hun pad vol gegeven symboliek. Het triggert me dat ze ergens voor staan wat ik niet in hun zie. Dus ga ik dieper, dieper in mezelf. Struinen door de ziel, ik weet de weg.

Even een half uurtje in de tuin of de hele dag in het bos, ik pak standaard mijn schetsboek erbij. 

Steeds sneller maar met zacht enthousiasme neemt de lente de leiding. Mijn stapel boeken vult zich met vers groen terwijl ik nog met bewondering geniet van de schoonheid die de winter bood. Maar ik ben klaar voor nieuwe tinten. Ook mijn herbarium verlangt naar groen.

Soms kan ik geraakt worden door een afbeelding uit een boek. Zoals deze bladzijdes uit een getijdeboek uit de Middeleeuwen.

Een dag later kan ik hierom lachen. Mijn getob, geduw, mijn getrek.“Het ziet er niet uit.”“Wat een tijdverspilling.”

Ik ga weer een stukje stroomopwaarts. De Rijn en de Maas volgend. Spelen, combineren. Met alles wat de laatste tijd heb gecreëerd. Op zoek naar verbinding en aansluiting met mijn andere paperart.